Wierzymy, że nowe technologie uratują naszą planetę, ale czy sam postęp technologiczny wystarczy? Kluczowe jest tutaj takie zastosowanie nowo powstających technologii, aby adresowały one globalne potrzeby i rozwiązywały problemy holistycznie - dopiero wtedy możemy mówić o zrównoważonych innowacjach.
Na szczęście w środowisku innowatorów pojawią się nowe narzędzia, które pomagają w tworzeniu rozwiązań na złożone wyzwania dzisiejszego świata. Te narzędzia to podejścia do projektowania, które pozwalają na zrozumienie wpływu projektu na środowisko naturalne i zaprojektowanie rozwiązań, które nie będą go degradować. Żyjemy w świecie, w którym za sprawą globalizacji i wszechobecnej technologii tzw. efekt motyla jest silniejszy niż kiedykolwiek wcześniej. O jakim efekcie motyla mowa? Dla przykładu weźmy fikcyjną markę kosmetyczną X. Marka ta wprowadza innowacyjne cruelty-free produkty do pielęgnacji włosów zapakowane w butelkę stworzoną z plastiku wyłowionego z oceanu. Pozornie wygląda to na prawdziwą innowację, która przyczynia się do oczyszczania oceanów z plastiku. Niestety, marka nie przewidziała, że wchodząc na nowy rynek charakteryzujący się niską stopą recyklingu plastiku sprawi, że w ocenach będzie jeszcze więcej plastiku niż wcześniej, ponieważ ich opakowania też tam trafią. Jak uniknąć takich błędów?
Planet Centric Design (Projektowanie Planetocentryczne)
Jeśli zastanawiasz się jak zaprojektować usługę lub produkt, w którego DNA wpisane jest dobro planety warto wykorzystać sposoby sugerowane w nurcie planetocentrycznego projektowania. W biznesie, bardzo popularne w ostatnich latach jest projektowanie klientocentryczne, w którym jednym z głównych narzędzi jest Customer Journey Map, czyli analiza doświadczeń klienta w trakcie całej jego “podróży”. W klientocentryzmie oczywiście najbardziej się liczy zorientowanie na potrzeby klienta. Niewiele osób w biznesie zastanawia się jak działania podejmowane przez klientów wpływają na środowisko. W podejściu planetocentrycznym zwracamy na to uwagę, a ciekawym narzędziem do analizy będzie Planet Centric User Journey. Wykonanie takiej analizy pozwoli dogłębnie zrozumieć wpływ przedsięwzięcia na planetę.
Circular Design (Projektowanie Cyrkularne)
To podejście do projektowania usług i produktów zakłada, że odpady mogą zostać wykorzystane ponownie. Niestety większość produktów nie była projektowana z takim nastawieniem, dlatego dzisiaj w ocenach pływają przedmioty jednorazowego użytku i zużyte sieci rybackie. Jeśli końcowy odpad jest na tyle cenny, że warto go przetworzyć do wyprodukowania nowego przedmiotu, wszyscy się nim zainteresują, ponieważ będzie to opłacalne. Niestety, trzeba o tym pomyśleć w fazie projektowania produktu czy usługi. Ma to ogromny wpływ, ponieważ to właśnie na wczesnym etapie projektowania decyduje się w 80 procentach o finalnym wpływie produktu na środowisko (ec.europa.eu). Projektowanie Cyrkularne to zestaw narzędzi, które wspierają w projektowaniu cyrkularnych rozwiązań. Jednym z ciekawych narzędzi może być Circular Business Model Canvas stworzony przez Ellen MacArthur Foundation i agencję IDEO. To narzędzie pomoże w zaprojektowaniu rozwiązań zgodnych z założeniami gospodarki zamkniętego obiegu.
Systemic Design (Projektowanie Systemowe)
W podejściu Systemic Design zwraca się uwagę na cały system. Jest to zupełnie inne podejście niż te, które jest stosowane zwyczajowo w biznesie. Systemic Design wyróżnia się mocną analizą skutków i przyczyn danego zjawiska. Może problem, który chcesz rozwiązać jest tylko wierzchołkiem góry lodowej? Wyzwania związane ze zmianą klimatu są bardzo złożone i tutaj nie można polegać na tym, co widać na pierwszy rzut oka. Tu z pomocą przychodzi schemat Góry Lodowej, który służy do analizy głęboko zakorzenionych wzorców i modeli mentalnych, które są przyczynami łatwo dostrzegalnych zjawisk. Po więcej informacji na temat systemic design zapraszam na mojego bloga.
Wszystkie trzy podejścia łączy to, że prowadzą do dokładnej analizy przedsięwzięcia pod kątem wpływu na środowisko naturalne i zaprojektowania rozwiązania, które nie tylko adresuje nasze potrzeby, ale też te przyszłych pokoleń. Takie analizy najlepiej przeprowadzić w interdyscyplinarnym zespole podczas warsztatów. Pozytywny rezultat w postaci lepszego zrozumienia projektu, wymiany wiedzy i identyfikacji potencjalnych szans i zagrożeń jest gwarantowany.
Program Climate Leadership jest działaniem realizowanym przez UNEP/GRID-Warszawa w odpowiedzi na rezolucję UNEP/EA.4/L.5, przyjętą podczas 4. sesji Zgromadzenia ONZ ds. Środowiska (UNEA-4).
Rezolucja ”Rozwiązanie Problemów Środowiskowych Poprzez Zrównoważone Praktyki Biznesowe” wezwała biznes do transformacyjnego wysiłku dla sprostania globalnym wyzwaniom środowiskowym i klimatycznym.