Biznes w roli edukatora zrównoważonego rozwoju

Każdy z nas ma prawo do rzetelnej i prawdziwej informacji. To jedno z fundamentalnych praw człowieka, którego przestrzegania zobowiązały się wszystkie kraje należące do Organizacji Narodów Zjednoczonych. Informacja jest czynnikiem cenotwórczym i w sposób znaczący wpływa na kondycje firmy.

Jak mówi Oliwia Bosomtwe dziennikarka Noizz.pl:

Konsumenci oczekują, by globalni aktorzy biznesowi przyjęli odpowiedzialność za rzeczywistość proporcjonalną do zakumulowanej wiedzy, którą tworzą miliardy decyzji konsumenckich podejmowanych przez ich klientów. Biznes, który zignoruje lub potraktuje te oczekiwania powierzchownie, stanie się wyblakłym tatuażem z minionej epoki.

Granica pomiędzy rzetelną informacją a dezinformacją jest cienka. Coraz więcej firm świadomie angażuje się w zrównoważony rozwój, zdając sobie sprawę, że odpowiedzialna komunikacja staje się integralną częścią modelu biznesowego, a założone cele ESG stanowią ważny element tej komunikacji. Ta składowa komunikacji to policzalne dane ilościowe, które będą stały na straży słusznych decyzji i wyborów biznesu. Informacja staje się elementem oceny i ma przełożyć się na aspekt finansowy i wizerunkowy organizacji.

Dyrektywa CSRD i idące za nią wytyczne do raportowania (tzw. ESRSy) to praktyczne wdrożenie celów i zadań płynących z ustanowienia w 2015 roku Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ. 

W ramach celów Agendy, Cel 12 brzmi: „Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji”. Zachęca on przedsiębiorstwa do wdrażania praktyk w zakresie zrównoważonego rozwoju i uwzględniania informacji na ten temat w swoich raportach. Raporty zrównoważonego rozwoju dla biznesu stają się swoistą laurką doskonałości na drodze do realizacji celów ESG. Biznes, publikując raport, daje informację klientom, jakie działania podejmuje i jak te działania są efektywne, nierzadko, świadomie lub nie, ukrywając, że ciągle generowane są emisje lub ich redukcja przebiega zbyt wolno.  

Z jednej strony mamy raport zrównoważonego rozwoju, a z drugiej – dezinformację mówiąca o tym, że dany podmiot działa na rzecz środowiska naturalnego, choć w rzeczywistości dzieje się dokładnie odwrotnie. Wyniki badań rynkowych pokazują, jak zjawisko greenwashingu narusza pozycję przetargową konsumentów i prowadzi do błędnych postaw oraz niekorzystnych decyzji. Punkt 12.8 w ramach celu 12 Agendy wskazuje, by do 2030 roku zapewnić dostęp do istotnych informacji i podnieść świadomość wszystkich ludzi na całym świecie w zakresie zrównoważonego rozwoju.  Innymi słowy, zapisy te mówią o prawie konsumenta do rzetelnej komunikacji i budowania szanującego przyrodę sposobu konsumowania.

Na treść i zakres wskaźnika odnoszącego się bezpośrednio do praw konsumentów i użytkowników końcowych (tzw. ESRS S4) zasadniczy wpływ ma również międzynarodowy dokument „Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych”, gdzie zdefiniowane są najważniejsze interesy konsumenckie, w tym komunikacja.  

Od 2025 roku coraz szersza grupa firm będzie zobowiązana do opisania w swoich oświadczeniach o zrównoważonym rozwoju nie tylko działań zmierzających do zapewnienia bezpiecznych produktów i usług dla konsumenta, ale też przedstawienia, w jaki sposób gwarantują weryfikowalne informacje, jakie posiadają mechanizmy reklamacyjne, w jaki sposób przestrzegają prywatności, chronią konsumentów podatnych na zagrożenia. Komunikacja i informowanie stanowi podstawę modelu strategicznego organizacji, a sposób, w jaki powinna być ona prowadzona, opisany jest w ramach ESRS 2 GOV-2, ESRS 2 SBM-2 (komunikacja wewnętrzna) i ESRS2 SBM-2, ESRS S4 (komunikacja zewnętrzna), jako wytyczne do budowy Strategii ESG.

Oświadczenia w zakresie ESRS S4 (Konsumenci i użytkownicy końcowi) będą podlegały weryfikacji biegłego rewidenta, a kary za nierzetelną informację będą tożsame z karami za błędy i przekłamania w raportach niefinansowych. Z kolei w ESRS G1 to odniesienie do wymogów ujawniania informacji w modelu strategicznym, które umożliwią użytkownikom oświadczeń zrównoważonego rozwoju zrozumienie strategii i podejścia jednostki do procesów, a także wyników w odniesieniu do postępowania w biznesie.  Ważne jest zatem ujawnianie informacji w ogóle, komunikacja z interesariuszami na poziome zewnętrznym i wewnętrznym oraz format informacji dostosowany do odbiorcy.

W sektorze finansowym zjawisko odpowiedzialnej i etycznej komunikacji zrównoważonego rozwoju staje się coraz bardziej powszechne i przedkłada się na wymiar strategii i raportowania zrównoważonego rozwoju. Komunikacja zyskuje status kluczowego narzędzia edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju i często ma miejsce jeszcze przed etapem zawierania transakcji biznesowej z klientem. Firmy są coraz bardziej świadome tego, że zrównoważony rozwój to nie tylko cele ESG, ale też integralna część modelu biznesowego. Kryzys klimatyczny i oczekiwania interesariuszy skłaniają biznes do podjęcia konkretnych działań. Wyzwania związane ze zrównoważonym rozwojem są trudne, dlatego praktyki wspierania firmy są na rynku coraz bardziej zauważalne.

Bank ING w Pionie Business Banking powołał 40 Ambasadorów ESG, którzy mają wspierać klientów i edukować polskie firmy w ich drodze do zrównoważonego rozwoju. Ponadto Bank na swoich stronach internetowych promuje Akademię ESG dla firmy, czyli cykl webinarów dotyczących tego, jak wdrażać praktyki i działania w obszarze zrównoważonego rozwoju. Partnerem merytorycznym komunikacji działań jest Forum Odpowiedzialnego Biznesu.

Z kolei polityka Informacyjna Santander Bank, opracowana zgodnie z ESRS2 w zakresie wielokanałowej komunikacji, zakłada możliwość zapewnienia klientom dostępu do wysokiej jakości informacji, co zwiększa zaufanie interesariuszy Banku.

Rekomendacją dla sektora bankowego w zakresie uwiarygodniania informacji środowiskowych, a zwłaszcza emisyjności oraz innowacyjności, jest przystąpienie do The Science Based Targets initiative (SBTi). SBTi to przedsięwzięcie, którego celem jest pokazanie firmom, o ile i jak szybko muszą zredukować emisję gazów cieplarnianych, aby zapobiec najgorszym skutkom zmian klimatycznych. Udział organizacji w programie SBTi uważany jest za najbardziej wiarygodny sposób prezentowania informacji w zakresie zrównoważonego rozwoju (w tym dekarbonizacji) zgodnie z celami Porozumienia Paryskiego.

Standardy etycznej i odpowiedzialnej komunikacji oznaczają w praktyce „TAK” dla celów zrównoważonego marketingu, „TAK” dla działań marketingowych, które są elementem raportowania ESG, „TAK” dla stosowania wskaźników komunikacji, w ramach których liczy się nie tylko wynik finansowy, ale także podejście data driven i projektowanie mierzalnych działań dla społeczeństwa i planety. Tylko taki model komunikacji wydaje się dziś tym właściwym, wpisanym w model strategiczny organizacji u progu raportowania zrównoważonego rozwoju.