Adaptacja, zmiana, rozwój. O roli biznesu w najnowszym raporcie z serii GEO

Kolejna publikacja z cyklu Global Environment Outlook wskazuje na najważniejsze wyzwania, z jakimi w najbliższych latach zmagać się będą przedsiębiorstwa, chcące zmniejszyć swój negatywny wpływ na środowisko i wejść na ścieżkę neutralności klimatycznej.

„Adapt to Survive: Business transformation in a time of uncertainty” to pełen tytuł najnowszego, skierowanego do biznesu raportu Programu ONZ ds. Środowiska (UNEP). Materiał ten stanowi tematyczne rozwinięcie wątków, prezentowanych w opublikowanym dwa lata temu raporcie GEO-6.

Od wyzwań po szanse

Przypomina on o najważniejszych kwestiach, związanych z globalnymi wyzwaniami środowiskowymi - negatywnych efektach kryzysu klimatycznego, takich jak susze, powodzie czy pożary, przyczyniające się do utraty bioróżnorodności wzorce produkcji żywności, rosnącej ilości generowanych przez człowieka odpadów czy niezwykle aktualnym w kontekście pandemii koronawirusa temacie chorób odzwierzęcych.

Z wyzwaniami tymi wiąże się szereg celów, które powinniśmy postawić sobie jako ludzkość, by przejść na drogę zrównoważonego, przynoszącego korzyści ludziom i środowisku rozwoju - ścięcie globalnych emisji gazów cieplarnianych o połowę do roku 2030, osiągnięcie neutralności klimatycznej do roku 2050, zwiększenie do połowy wieku produkcji żywności o 50% przy zmniejszeniu skali jej nacisku na środowisko o 2/3, gwałtowne zmniejszenie strumieni odpadów czy wdrożenie polityki pełnego, produktywnego zatrudnienia do roku 2030, uwzględniającej kwestie równości płci, włączania osób młodych oraz z niepełnosprawnościami na rynek pracy.

Tak zarysowany plan działań oznaczać będzie znaczącą zmianę w dominujących wzorcach produkcji i konsumpcji, a tym samym w modelach biznesowych. Eksperci, zaangażowani w przygotowanie nowej publikacji UNEP, wzywają w niej biznes do przyjęcia przyjaznego dla natury podejścia (ang. Nature Positive approach) w swoich działaniach.

Drogowskazy zmian

Jak ich zdaniem powinno ono wyglądać? Osoby odpowiedzialne za raport wskazują, że w każdej branży i firmie będzie ono nieco odmienne - taki sam powinien być za to model dojścia do stanu, w którym przedsiębiorstwa, pozostając dochodowe, sprzyjać również zaczną regeneracji ekosystemów i szerszej transformacji gospodarki. Jego elementami powinno być:

• Realizowane od środka zakwestionowanie dotychczasowego modelu biznesowego.
• Przyjęcie pozytywnego dla środowiska celu i strategii działania.
• Współdziałanie z decydentami, innymi firmami i konsumentami.
• Spójność opartych na wiedzy naukowej wskaźników i celów biznesowych.
• Wykorzystanie zmian do przetrwania na przekształcającym się rynku.
• Przygotowanie się na długotrwałość procesu zmiany.
• Wykorzystywanie trendów, takich jak rozwój odnawialnych źródeł energii czy elektromobilności.

Skierowana do biznesu publikacja podkreśla znaczenie zmiany definicji sukcesu biznesowego oraz poszukiwania nowych partnerstw na rzecz bardziej zrównoważonych wzorów działania. Pokazuje - na przykładzie m.in. rankingu globalnych ryzyk, prezentowanego co roku przez Światowe Forum Ekonomiczne (WEF) - jak kwestie środowiskowe coraz silniej zaczynają być zauważane przez liderów świata biznesu.

Systemowe zmiany

Choć transformacja, mierzona rozwojem OZE czy rozwijaniem praktyk gospodarki o obiegu zamkniętym postępuje potrzebuje ona przyspieszenia, umożliwiającego budowę systemu ekonomicznego, opierającego się na eliminowaniu zanieczyszczeń, efektywnym użytkowaniu produktów i zasobów, a także odbudowę ekosystemów. Oprócz korzyści dla ludzi i środowiska przynieść może również wymierne korzyści ekonomiczne.

Przykładem są zaprezentowane w materiale UNEP wyliczenia, dotyczące budowy gospodarki o obiegu zamkniętym w Niderlandach - proces ten miałby przynieść zmniejszenie importu surowców pierwotnych o 25%, oszczędności w zużywaniu wody rzędu 20%, zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 10%, stworzenie ponad 50 tysięcy miejsc pracy oraz dodatkowe 7 miliardów euro dla tamtejszej gospodarki. Wszystkie te zmiany mogłyby przynieść szeregi korzyści firmom, będących częścią tak zarysowanej zmiany modelu biznesowego.

Wspominana zmiana powinna być realizowana różnorodnymi środkami przez różnych aktorów życia politycznego. Istotną rolę odgrywać w niej będą inteligentne regulacje, ale również biznes będzie miał w tych procesach niezwykle ważne miejsce. Poprzez odpowiednie przygotowanie do procesu zmiany, adaptacji do zmieniających się trendów oraz wygaszenie szkodliwych dla środowiska praktyk może pokazać w praktyce, że chce odpowiedzieć na wyzwania cywilizacyjne i pokazać potencjał swojego przywództwa.