Rola geoinformacji w analizie odporności strategii i modelu biznesowego na ryzyka ESG

W obliczu rosnącej liczby wyzwań związanych z czynnikami środowiskowymi, społecznymi i zarządczymi (ESG), przedsiębiorstwa muszą dostosować swoje strategie i modele biznesowe, aby adaptowały się do wyzwań oraz stawały się bardziej odporne na ryzyka ESG.

Dla firm będących w obowiązku raportowania zgodnie z Dyrektywą CSRD analiza odporności strategii i modelu biznesowego jest obowiązkiem wynikającym ze standardu ESRS 2 SBM-3 „Istotne wpływy, ryzyka i szanse oraz ich wzajemne związki ze strategią i z modelem biznesowym”. Geoinformacja, jako dziedzina zajmująca się zbieraniem, analizą i interpretacją danych geograficznych, w tym klimatycznych, odgrywa kluczową rolę w ocenie tych ryzyk oraz stanowi narzędzie do zwiększania dostępności informacji ilościowych związanych z ESG.

Dane geoinformacyjne dostarczają danych przestrzennych, które są niezbędne do zrozumienia, jak czynniki środowiskowe (w tym klimatyczne), społeczne i zarządcze wpływają na działalność przedsiębiorstw. Dzięki systemom informacji geograficznej (GIS) można wielowymiarowo analizować wskaźniki dotyczące zmian klimatycznych, uwarunkowań społecznych, regulacji prawnych – które różnią się w zależności od lokalizacji i mogą wpływać na strategie operacyjne firm oraz ich łańcuch wartości.

Analiza ryzyk ESG to część analizy podwójnej istotności, jednak wiele organizacji dobrowolnie prowadziło takie analizy w ramach swojej działalności operacyjnej i przyjętego modelu biznesowego. Aktualne wymagania formalne narzucają pogłębienie tej analizy, której ułatwieniem mogą być dane, indeksy i wizualizacje GIS.

Analizując ryzyka środowiskowe, dane satelitarne umożliwiają m.in. monitorowanie zmian w użytkowaniu gruntów i mapowanie regionów zagrożonych ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, a to z kolei pozwala zmapować obszary zagrożone suszą czy pożarami, z których np. pozyskuje się surowce do produkcji. Jednym z najważniejszych narzędzi do oceny ryzyk środowiskowych jest Environmental Performance Index (EPI). Dzięki niemu firmy mogą zidentyfikować państwa o podwyższonym ryzyku środowiskowym. Dane satelitarne, w połączeniu z informacjami z Global Forest Watch (GFW), pozwalają natomiast na monitorowanie wylesiania i degradacji lasów.

Ocena ryzyk społecznych polega najczęściej na analizie danych demograficznych, danych związanych z prawami człowieka czy dostępem do opieki medycznej, z uwzględnieniem lokalizacji geograficznych (np. Global Social Progress Index czy FSI, Fragile States Index). Jednym z najważniejszych narzędzi do oceny ryzyk społecznych jest Human Development Index (HDI). Niski wskaźnik HDI może wskazywać na regiony o ograniczonym dostępie do opieki medycznej czy edukacji, co może prowadzić do pogłębiania nierówności społecznych w wyniku nieodpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej. Dzięki geograficznej analizie danych społecznych przedsiębiorstwa mogą lepiej zrozumieć wpływ swoich działań na lokalne społeczności, mapować ryzyka regionalnie oraz opracować strategie zrównoważonego rozwoju z poszanowaniem ich praw.

Ocena ryzyk zarządczych opiera się o analizę zgodności z regulacjami prawnymi oraz normami branżowymi. Wykorzystując GIS, firmy mogą identyfikować regiony narażone m.in. na ryzyka korupcji (CPI, Corruption Perceptions Index). W kontekście ryzyk politycznych warto też odnieść się do Political Risk Map (opracowywanej przez firmę Marsh), która przedstawia globalne ryzyka polityczne, takie jak niestabilność rządów, ryzyko nacjonalizacji czy inne zagrożenia dla inwestycji zagranicznych. GIS w połączeniu z tymi danymi umożliwia bezpieczniejsze planowanie lokalizacji inwestycji oraz działań operacyjnych.

W celu skutecznej analizy odporności strategii i modeli biznesowych na ryzyka ESG przedsiębiorstwa mogą wykorzystać analizę jakościowo-ilościową danych oraz ich wizualizację w oparciu o różne narzędzia geoinformacyjne lub dostępne mapy danych. Wiele firm już korzysta z geoinformacji w celu wzmocnienia swoich strategii ESG. Firmy z sektora energetycznego wykorzystują GIS do oceny ryzyk związanych z lokalizacją farm wiatrowych w obszarach narażonych na ekstremalne warunki pogodowe, uwzględniając je w planach inwestycyjnych i ryzykach finansowych. Firmy z sektora spożywczego analizują wpływ zmian klimatycznych na uprawy w różnych lokalizacjach, co pozwala ocenić wydajność danego regionu w czasie oraz zabezpieczyć łańcuch dostaw. Przykładem analizy danych geopolitycznych może być ocena zgodności działalności firmy (Due Diligence) z przepisami dotyczącymi ochrony środowiska w regionach o niskim wskaźniku praworządności, co może wskazywać na wyższe ryzyko związane z niestabilnością regulacyjną.

Geoinformacja stanowi nieocenione narzędzie w analizie odporności strategii i modeli biznesowych na ryzyka ESG. Integracja geoinformacji z podejściem ESG nie tylko wspiera odpowiedzialne zarządzanie, ale także umożliwia przedsiębiorstwom skuteczniejsze reagowanie na zmieniające się warunki klimatyczne, rynkowe i regulacyjne.